Smalec – 8 miejsce wśród najzdrowszych produktów świata!

Co czyni smalec tak wyjątkowym?

Smalec nie jest już tylko symbolem wiejskiej kuchni, lecz pełnoprawnym elementem nowoczesnych diet, takich jak keto czy paleo. Przez lata demonizowany i odradzany jako prosta recepta na otyłość i choroby serca. Dziś już otwarcie można mówić, że to był duży błąd, przez który rezygnowaliśmy z jednego z najzdrowszych produktów na świecie.

Klucz tkwi w składzie smalcu: aż 45% jego zawartości stanowią jednonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym oleinowy – ten sam, który znajdziemy w cenionej na całym świecie oliwie z oliwek. Do tego dostarcza witamin A, D, E oraz K, a także naturalnych antyoksydantów. Właśnie takie połączenie wpływa na przeciwzapalne działanie smalcu i wspomaga zdrowie serca.

Smalec czy masło – co wybrać?

Do niedawna to masło było traktowane jako "mniejsze zło", gdy porównywano je do smalcu. Dziś wiemy, że tłuszcz wieprzowy wcale nie wypada gorzej – zawiera mniej tłuszczów nasyconych, za to więcej korzystnych jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Na tle masła smalec wyróżnia się również wyższym punktem dymienia, dzięki czemu lepiej nadaje się do smażenia i pieczenia. Wysoka temperatura nie powoduje w nim utraty wartości odżywczych czy powstawania szkodliwych substancji.

Oczywiście mowa o zwykłej kostce masła - masło klarowane to niemal zupełnie inny produkt. Jest ono specjalnie przygotowane do smażenia. Pozbawione białek ulegających procesowi utleniania, masło klarowane przetrwa nawet pół godziny nieustannego smażenia bez utraty wartości.

Frytki na smalcu? Ależ oczywiście!

W Stanach Zjednoczonych wyraźnie rośnie trend powrotu do smażenia frytek na tłuszczach zwierzęcych zamiast oleju roślinnego – zwłaszcza w wybranych sieciach restauracji, które decydują się na wykorzystanie smalcu wołowego (beef tallow) lub smalcu wieprzowego zamiast klasycznych olejów roślinnych.

Przykładem jest sieć Steak 'n Shake, która w 2025 roku ogłosiła całkowite przejście na smażenie frytek w 100% tłuszczu zwierzęcym na terenie USA, podkreślając zarówno walory smakowe, jak i prozdrowotne takiej zmiany. Do powrotu tej tradycji (amerykańskie restauracje – w tym McDonald's – przez lata przygotowywały frytki w smalcu wołowym i wieprzowym) zachęca obecny sekretarz zdrowia, który publicznie krytykuje oleje roślinne i zachęca do korzystania z tłuszczów zwierzęcych w gastronomii.

Tradycja i zdrowie w jednym.

Podsumowując najnowsze doniesienia, smalec zasługuje na miejsce, nie tylko w diecie keto, jako zdrowe, tradycyjne smarowidło o korzystnym składzie kwasów tłuszczowych i cennych witaminach. Podobnie jak w przypadku jajek, dawne błędne przekonania dietetyczne, ustępują miejsca aktualnym badaniom, które pokazują, że smalec może wspierać zdrowie serca i być skutecznym tłuszczem do smażenia. W diecie ketogenicznej smalec stanowi wartościowy składnik, który idealnie komponuje się z keto pieczywem. To kolejny, doskonały przykład, jak tradycyjne polskie produkty mogą świetnie wpisywać się w nowoczesny, zdrowy styl życia.

Artykuł na podstawie badania:

Drewnowski, A., & Maillot, M. (2018). Identifying nutrient-rich foods: Nutrient profiling and algorithms for a nutritionally balanced diet. PLOS ONE, 13(1), e0191605. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0191605